Dankzij het effect van mindfulness raakt het emotionele brein minder ‘in paniek’ en zorgt ervoor dat je beter kunt reageren op emotionele situaties.
Als het lichaam zich veilig en gelukkig voelt komen er hormonen vrij die ons een fijn gevoel geven. Echter bij angst en/of stress komen hormonen vrij die bij vechten, vluchten en bevriezen horen. Het lichaam is in staat van paraatheid. Energie gaat daar waar het nodig is. Reuze handig wanneer je oog in oog staat met een sabeltand tijger. De gedachten, emoties, gevoelens en lichamelijke gewaarwordingen die we hierbij ervaren zijn essentieel om te kunnen overleven.
​
De trigger die een sabeltandtijger te weeg brengt zijn vervangen door andere triggers. Presteren op het werk, sociale druk, angst om iets of iemand te verliezen, angst om iets niet te bereiken, angst om niet aardig gevonden te worden kunnen stress veroorzaken. Wanneer er een verschil zit tussen de verwachtingen en de werkelijkheid, en wanneer er geen acceptatie is, beginnen de problemen.
​
Pieker gedachten, minder energie, lichamelijke pijntjes, verminderd immuun systeem, verminderde spijsvertering en heftige emoties zijn het gevolg.
Aan ons zelfbeeld ontsnappen is onmogelijk. Het zijn ingesleten automatische patronen die ons besturen vanuit het onderbewustzijn. Wanneer we proberen het te onderdrukken wordt het alleen maar erger. We kunnen het gelukkig wel leren doorzien. En er mee leren omgaan!!
​
Met mindfulness leren we hoe onze gedachten, emoties, gevoelens en lichamelijke gewaarwordingen te herkennen. Zonder weg te drukken. Zonder er over te oordelen of te veroordelen. Het gevolg is dat je beter kunt reageren op emotionele situaties. Zo ontstaan positieve effecten op het mentale welzijn.
​
De positieve effecten van mindfulness zijn wetenschappelijk onderbouwd.
Op de site van het Radboud UMC zijn veel van deze wetenschappelijke onderzoeken te lezen.
​
Er zijn twee basis trainingen ontwikkeld in de mindfulness:
​
Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) is een acht wekelijkse groepstraining ontwikkeld door Jon Kabat-Zinn. Jon was een moleculair bioloog en een beoefenaar van Vipassana, een van oorsprong boeddhistische meditatie techniek . Hij ontwikkelde deze training om mensen met chronische pijn die uitbehandeld waren, te helpen om zich op een andere manier tot hun klachten te verhouden. Hij vermoedde dat deze meditatie de patiënten zou kunnen helpen om meer inzicht te krijgen in hun pijn, de zorgen en het verdriet daarover, en in de manier waarop zij hiermee omgingen. De MBSR training is ontwikkeld voor uitbehandelde mensen met pijn, maar wordt ook al jaren succesvol toegepast voor mensen met stress en burnout klachten.
De MBSR training bestaat uit bijeenkomsten van 2.5 uur en een stiltedag.
​
Mindfulness Based Cognitieve Therapie (MBCT) is in 2002 ontwikkeld door Zindel Segal, hoogleraar psychologie; Mark Williams, hoogleraar klinische psychologie; en John Teasdale, onderzoeker aan de Universiteit van Oxford. MBCT is gebaseerd op principes uit de MBSR gecombineerd met elementen uit de cognitieve therapie. Deze training is ontwikkeld voor mensen met terugkerende periodes met depressies, maar deze training wordt inmiddels ook toegepast bij andere doelgroepen, zoals angststoornissen, verslavingsproblemen, en persoonlijkheidsproblematiek. Daarnaast wordt de MBCT steeds vaker toegepast bij mensen die psychische problemen ondervinden in het kader van fysieke ziekten, zoals kanker, diabetes en Parkinson.
Het programma van de MBCT bestaat uit acht wekelijkse bijeenkomsten van 2.5 uur, en een stiltedag.
​